Nám da là một bệnh lý da thường gặp ở nữ giới. Tuy nhiên, không phải chị em nào cũng biết, nám được phân thành nhiều loại, mỗi loại sẽ có đặc điểm và mức độ ảnh hưởng đến da khác nhau. Trong trường hợp muốn hiểu rõ hơn về các loại nám và nguyên nhân gây nám, bạn có thể tham khảo những thông tin các loại nám da được Mỹ phẩm Hoshi chia sẻ trong bài viết dưới đây.
I. Một số điều về nám da
Nám da là tình trạng da xuất hiện các mảng hoặc đốm màu nâu, xám nâu do sự gia tăng của sắc tố melanin gây ra.
Vùng da mặt, má, cằm, sống mũi và các vùng da thường xuyên tiếp xúc với nắng mặt trời như mu bàn tay, cánh tay,… là nơi nám thường xuất hiện.
Tình trạng nám chủ yếu xuất hiện ở nữ giới sau 25 tuổi và thường bùng phát mạnh trong giai đoạn mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh.
Da được cấu tạo bởi 3 lớp: thượng bì (biểu bì), trung bì và hạ bì (mô dưới da). Sắc tố da Melanin là chất tự nhiên được tạo ra bởi những tế bào melanocytes (tế bào biểu bì tạo hắc tố), thường nằm ở lớp đáy của thượng bì. Tế bào này có khả năng di chuyển do thuộc nhóm mô liên kết. Trong trường hợp melanocyte sản sinh melanin và đẩy dần lên bề mặt da sẽ gây nám thượng bì. Ngược lại, khi Melanocytes di chuyển xuống lớp bì và sản sinh Melanin tại đây sẽ sinh ra nám bì (nám chân sâu).
II. Dấu hiệu nhận biết và cách phân biệt các loại nám phổ biến
Hiện nay, nám da được chia thành 3 loại: nám mảng, nám chân sâu và nám hỗn hợp. Cách phân biệt các loại nám này như sau:
Nám mảng | Nám chân sâu | Nám hỗn hợp | |
Dấu hiệu nhận biết | Nám mảng là tình trạng da xuất hiện các mảng màu nâu hoặc xám xanh có kích thước lớn, lan rộng. | Biểu hiện đặc trưng của nám chân sâu là sự xuất hiện của các đốm tròn màu nâu, đen, xanh hoặc xanh xám với kích thước tương đương đầu đinh. Khi soi đèn có thể nhận thấy điểm trung tâm hội tụ các tế bào sắc tố sẫm màu. | Nám hỗn hợp là sự kết hợp giữa nám mảng và nám chân sâu. Chính vì vậy, da vừa xuất hiện các mảng nám lớn trên bề mặt vừa có các các đốm nám nhỏ đậm màu. |
Vị trí xuất hiện | Vị trí “ưa thích” của nám mảng thường là hai bên gò má, trán và cằm, đôi khi nám mảng che kín cả khuôn mặt. Ngoài ra, nám mảng còn xuất hiện ở cánh tay, cổ và lưng. | Thường xuất hiện đối xứng ở hai bên gò má, vùng thái dương, vùng trán hay trên cánh tay, ít khi hiện diện ở các vị trí khác trên cơ thể. | Sống mũi, 2 bên gò má, môi trên và trán là những vùng da mà nám hỗn hợp thường tập trung nhiều. |
Nguyên nhân gây nám | Tác động của tia UV, tác dụng phụ của thuốc tránh thai, căng thẳng/stress kéo dài, yếu tố di truyền và hệ quả của việc lạm dụng hóa mỹ phẩm làm đẹp. | Mất cân bằng nội tiết, căng thẳng tâm lý, lão hóa, tác động của ánh nắng mặt trời. | Nám hỗn hợp thường xuất hiện bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như: tác động của tia UV, rối loạn nội tiết tố, di truyền, lạm dụng mỹ phẩm,… |
Mức độ nghiêm trọng | Nám mảng được đánh giá là loại nám nhẹ, dễ điều trị hơn các loại nám khác, vì chúng tồn tại trên lớp thượng bì. | Đây là loại nám nằm ở lớp bì, bên trong cấu trúc da nên rất khó điều trị, cần nhiều thời gian để tái tạo tế bào da mới. | Đây là loại nám phức tạp và khó điều trị nhất trong các loại nám trên mặt. |
III. Nguyên nhân gây ra các loại nám da
Nám da có thể được kích hoạt bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như:
1. Nguyên nhân nội sinh
Lão hóa da: Lão hóa da là một quá trình tự nhiên của cơ thể, diễn ra liên tục từ tuổi 30 trở đi. Lão hóa khiến cấu trúc da trở nên yếu hơn, mất đi cơ chế tự bảo vệ trước các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài, dễ bị tác động bởi ánh nắng mặt trời, làm sản sinh melanin, gây nám và nhiều vấn đề khác trên da.
Rối loạn nội tiết tố: Mất cân bằng nội tiết trong giai đoạn mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh – mãn kinh là một trong những nguyên nhân gây ra các loại nám. Nội tiết tố estrogen trong cơ thể nữ giới không chỉ giữ vai trò điều hòa chức năng sinh dục, mà còn hoạt động theo cơ chế làm tăng các hormone MSH (hormone kích thích tăng sản xuất Melanin ở da). Một khi nồng độ estrogen “biến động” sẽ làm rối loạn sản xuất MSH, tăng sản sinh Melanin và đẩy lên bề mặt da, gây ra tình trạng nám và các vấn đề sắc tố khác như tàn nhang, đồi mồi,…
Ngoài ra, mắc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, sử dụng thuốc tránh thai cũng có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố, dẫn đến nám.
Yếu tố di truyền: Theo các nghiên cứu, nám da có mối liên hệ với yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người thân bị nám da thì nguy cơ bạn bị nám cao hơn bình thường.
Căng thẳng/stress kéo dài: Áp lực, căng thẳng gây ra rất nhiều tác hại cho da, trong đó có thể gây ra các loại nám da khi tình trạng này diễn ra trong thời gian dài. Căng thẳng kéo dài khiến cơ thể tăng sản xuất cortisol, làm mất cân bằng nội tiết tố, kích hoạt hormone MSH tăng sản xuất Melanin, hình thành nám.
2. Nguyên nhân ngoại sinh
Ảnh hưởng của tia UV: Khi chúng ta tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các tế bào Melanocytes sẽ gia tăng sản sinh Melanin đẩy lên bề mặt da để ngăn chặn tia UV xâm nhập vào da. Cơ chế bảo vệ này mặc dù tốt cho da nhưng lại vô tình tích tụ nhiều Melanin trên da gây ra sạm nám.
Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều đường, đồ ăn chiên xào, nướng sẽ thúc đẩy sản xuất các AGEs (protein bị đường hóa làm sai cấu trúc, mất tính đàn hồi và khả năng tái tạo vốn có của da). AGEs làm đứt gãy Collagen, khiến da suy yếu và mất đi tính đàn hồi, dễ bị ánh nắng mặt trời tấn công làm tăng sản xuất Melanin và gây ra nám.
Lạm dụng hóa mỹ phẩm: Lạm dụng quá nhiều loại mỹ phẩm làm trắng có chứa chất lột tẩy có thể khiến da bị bào mòn, mỏng yếu, dễ dị tác động bởi môi trường bên ngoài. Đặc biệt, da dễ bị kích ứng, bắt nắng và dẫn đến sạm nám hơn khi tiếp xúc với nắng mặt trời.
Nguyên nhân khác: Mắc các bệnh lý viêm, dị ứng da; sinh sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, thường xuyên tiếp xúc nhiều với hóa chất… cũng là một trong những nguyên nhân gây các loại nám.
IV. Tác hại của các loại nám da đối với chị em
Nám da là một dạng rối loạn sắc tố da lành tính do melanin tăng sinh quá mức nên không gây viêm đỏ hay khó chịu nhưng lại ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt như:
- Ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhan sắc và tâm lý:
Các loại nám da khi xuất hiện trên mặt sẽ khiến mặt trông loang lổ, kém mịn màng, thiếu sức sống và già hơn tuổi thật. Chính điều này khiến hầu hết người bị nám buồn phiền, sợ người khác nhìn thẳng vào khuôn mặt mình, mất tự tin khi giao tiếp. Lâu dần, tinh thần suy giảm, không còn thấy tươi vui, yêu đời như trước, đời sống công việc, hạnh phúc gia đình từ đó cũng bị ảnh hưởng.
- Tốn kém thời gian và tiền bạc điều trị:
Khi da mặt bị các loại nám da “xâm chiếm”, chị em thường tìm đủ mọi cách để loại bỏ. Tuy nhiên, việc điều trị nám không phải một sớm một chiều có thể hết ngay mà cần rất nhiều thời gian lẫn công sức. Không chỉ vậy, chi phí điều trị nám thường không hề thấp, nếu điều trị bằng công nghệ cao, một liệu trình có thể mất từ vài triệu vài chục triệu.
- Khiến da nhanh xuống cấp:
Khi nám da xuất hiện, sẽ kéo theo vô vàn những vấn đề về da khác như: khô sần, bong tróc, nhạy cảm… do lúc này tế bào da đang yếu, dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoài môi trường lẫn bên trong cơ thể. Ngoài ra, nám da cũng góp phần hình thành các nếp nhăn trên da, thúc đẩy quá trình lão hóa da diễn ra nhanh hơn.
V. Cách phòng ngừa các loại nám da
Mặc dù nám da rất “cứng đầu” và khó điều trị dứt điểm nhưng bạn có thể phòng ngừa nó bằng những cách sau:
- Chống nắng cho da:
Ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân chính gây sạm nám. Do đó, chống nắng là điều hết sức quan trọng trong việc phòng ngừa các loại nám da. Đừng bao giờ quên bôi kem chống nắng trước 30 phút khi ra ngoài và bôi lại sau mỗi hai giờ để tăng cường hiệu quả. Nên lựa chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và chỉ số PA+++.
Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khung giờ 10h00 – 16h00. Nếu phải ra ngoài trong thời gian này, bạn nên mặc thêm quần áo dài tay và đội mũ rộng vành để hạn chế sự tác động của tia UV đến da.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý:
Một chế độ ăn uống khoa học, nhiều rau xanh, trái cây tươi và thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin A, C, K, E… không chỉ giúp da khỏe mạnh mà còn giúp cải thiện sắc tố dưới da, hỗ trợ làm mờ sạm nám từ bên trong. Ngoài ra, bạn cũng đừng quên uống đủ 2 lít nước hằng ngày để đảm bảo da được cung cấp đủ nước; hạn chế các món ăn cay nóng, rượu bia hay các loại nước uống có cồn gây hại cho da.
- Hạn chế stress:
Căng thẳng/stress là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn nội tiết tố, một trong các yếu tố kích hoạt tăng sinh Melanin bất thường khiến da sạm nám. Do đó, giữ tâm trạng vui vẻ, lạc quan là cách giảm thiểu nguy cơ bị nám. Để tránh stress, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, luyện tập thể dục thể thao, nghe nhạc, đọc sách…
- Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da uy tín:
Tuyệt đối nói không với các sản phẩm chăm sóc da không rõ nguồn gốc, sản phẩm trôi nổi, kem trộn tự chế chứa corticoid, chất lột tẩy….Vì chúng có thể gây kích ứng, bào mòn da, làn da yếu ớt là cơ hội cho các yếu tố gây hại tấn công và hình thành các loại nám.
- Tăng cường thêm lớp “phòng thủ” từ bên trong cho da:
Theo các chuyên gia, để phòng ngừa nám da, chỉ chống nắng cho da từ bên ngoài hay thay đổi chế độ ăn uống thôi là chưa đủ, vì các biện pháp này chưa tác động đến đến sắc tố Melanin gây nám. Theo đó, để ngăn ngừa và làm mờ sạm nám từ gốc, phải có cơ chế khoa học tác động trực tiếp vào tế bào Melanocytes – nơi sản xuất Melanin, giúp giảm Melanin tối màu (tác nhân gây nám), tăng Melanin sáng màu.
Hiện nay, Bộ kem trị nám Hoshi được áp dụng công nghệ Nhật Bản là một trong số ít những sản phẩm sở hữu cơ chế tác động này. Với sự kết hợp hài hòa các thành phần thiên nhiên, nổi bật như Cao đương quy (dược liệu các quý phi, vua chúa từ ngày xưa đã dùng để chăm sóc sắc đẹp), Cao nhỏ đỏ kết hợp với hoạt chất hiện đại với nhiều nghiên cứu chứng minh về tác dụng làm khỏe làn da, làm trắng da như glutathione, Cerepron F được đánh giá là hoạt chất trắng da làm thay đổi ngành dược mỹ phẩm Nhật Bản từ đó giúp hỗ trợ ngừa thâm nám vượt trội.
Các thành phần trong Bộ kem trị nám Hoshi đã được nghiên cứu và kiểm chứng khoa an toàn, phù hợp với mọi đối tượng trên 18 tuổi. Do đó, bạn có thể an tâm sử dụng sản phẩm lâu dài để phòng ngừa và làm mờ các loại nám da.
Một khi da mặt bị các loại nám tấn công sẽ rất khó dẹp bỏ. Do đó, hãy phòng ngừa nám da ngay từ sớm, bằng cách xây dựng cho mình một quy trình chăm sóc da bài bản và bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời.